30 خرداد 1397
مارك گوبه، مؤل٠كتاب "برندينگ عاطÙÙŠ"ØŒ برای اهالي بازاريابي Ùˆ Øتی صاØبنظران ØرÙه‌اي بازاريابي Ùˆ تبليغات در ايران شناخته شده نيست. اين نخستين كتاب از اوست كه به Ùارسی ترجمه Ùˆ منتشر میشود. تا‌كنون دو كتاب ديگر نيز از گوبه منتشر شده است، به نامهاي برند جام، Ùˆ برند شهروندی.
گوبه، براي بزرگان بازاريابي جهان داراي مقام شامخي است، بويژه نزد ØرÙهايهاي بازاريابي نظير سرجيو زيمن، اعجوبهي دنياي Ùروش، معاون پيشين بازاريابي كوكاكولا. زيمن درباري مارك گوبه ميگويد:
"در طول سه سال بعد از آگوست 1993ØŒ اين كمكهاي گوبه بود كه زمينهي رشد سالانهي كوكاكولا را از مرز 9 ميليارد دلار به 15 ميليارد دلار Ùراهم آورد".
سرجيو زيمن، در دنياي تبليغات Ùˆ بازاريابي معرو٠به "شورشي" است؛ او بود كه با Øضورش در كوكاكولا، جلوي مؤسسات صاØبنام تبليغاتي نظير مككان اريكسون با چهل سال Ùعاليت تبليغاتي براي كوكاكولا، ايستاد Ùˆ آنها را اخراج كرد. Ùراتر از آن، با جسارت تمام، بنيان ديدگاههاي ØرÙهاي Ùˆ اجرايي مؤسسات پرآوازهي جهان را به سخره گرÙت Ùˆ Ú¯Ùت:
"اين تبليغاتچيها تصور ميكنند با ساخت Ùيلمهاي تبليغاتي پرهزينه ميتوانند بازار را به سود شركتها تغيير دهند، اما جز اÙزايش هزينه Ùˆ انØلال شركتها ثمري ندارند ... امر بر خودتان مشتبه شده است. براي درياÙت پول بيشتر به خود شاخ Ùˆ برگهايي دادهايد، به نوشتن سخنراني براي ارائه به گردهماييهاي سالانه، برپايي نشستها، انجام كارهاي روابطعموميو از اين قبيل پرداختيد. Ùراموش كرديد هد٠اوليه، ساختن آگهيهاي تبليغاتي بود كه به نتايجي، بويژه Ùروش منجر شود."
چگونه زيمن كه شمشير را براي بزرگترين Ùˆ پرآوازهترين مؤسسات تبليغاتي جهان از رو بسته بود، در اولين ملاقاتش با مارك گوبه در سال 1993ØŒ مجذوب وي شده Ùˆ Ùعاليتهاي تبليغاتي كوكاكولا را به او Ùˆ تيم همكارش ميسپارد؟
مارك گوبه؛ ديدار با سرجيو زيمن، اجراي Ùعاليتهاي برندسازي
"مارك با نگرش Øسي عاطÙÙŠ خود در زمينهي طراØÙŠ برند كه جلوتر از زمان خود مينمود، بشدت مرا تØت تأثير قرار داد."
عبارتي كه خوانديد، نقلقول سرجيو زيمن در اولين ملاقاتش با مارك گوبه است. جالب آنكه زيمن دستور ميدهد يكسال تمام Ùعاليتهاي تبليغاتي متوق٠شده Ùˆ تمام هزينهها براي "بستهبندي" اختصاص يابد. قطعاً چنين تصميمي هم جسارت Øيرتانگيزي ميخواهد كه در دنياي تبليغات آن هم "كوكاكولا" بايد نيش Ùˆ كنايههاي شركتهاي تبليغاتي را پاسخگو باشد، Ùˆ هم اطمينان از اينكه چنين اقدامي، سرنوشت Ùروش كوكاكولا را Ùراتر از "رقبا" تغيير خواهد داد.
آنچه "مارك گوبه" دربارهي "بستهبندي" به سرجيو زيمن ميگويد، ديدگاه كاملاً جديدي است كه تاكنون ديگر مشاوران جهاني صØبتي از آن نكرده بودند. براي درك اين ديدگاه، بهتر است به خاطرات سرجيو زيمن اشاره كرد كه مينويسد:
"گوبه نقش داراييهاي پنهان همچون كاميونها، يونيÙرمها Ùˆ تمام جلوههاي بصري برند را مورد توجه قرار داد تا به اعتلاي برند كوكاكولا بينجامد. همهروزه ميليونها خاطرهي ذهني از كوكاكولا از جمله كاميونهاي توزيع در Ø³Ø·Ø Ù…Ø¹Ø§Ø¨Ø± شهر در مقابل چشمان مصرÙكنندگان رژه ميرÙت كه ما تا آن زمان هرگز در مورد امكان طراØÙŠ آنها در مسير اهدا٠Ùروش وقت صر٠نكرده بوديم."
خاطرات بعدي سرجيو زيمن Ùراتر از اين است. براي مثال، كوششهاي گوبه براي Øضور پررنگ كوكاكولا در بازيهاي المپيك 1996 سيدني، آنچنان زيمن را به وجد ميآورد
كه با صراØت مراتب قدرداني Ùˆ سپاس خود را از گوبه مكتوب ميسازد:
"بايد اعترا٠كنم كه تلاشهاي گوبه براي ما نقطهي عطÙÙŠ در برنامهي بازاريابيمان در جريان اين رخداد جهاني بهشمار ميرود. تلاشهايي كه باعث شد تجسم Øضور ما در جريان بازيهاي المپيك در گوشهگوشهي شهر به طرق گوناگون اØساس شود. از Ø·Ø±Ø Ø´Ù‡Ø± المپيك كوكاكولا گرÙته تا طرØهاي بستهبندي، يونيÙرمها Ùˆ آنچه را در استاديومها، Ùرودگاهها Ùˆ ايستگاههاي مترو مستقر ساخته بود. اكنون كه اين مطلب را مينويسم، بهتازگي از المپيك سيدني بازگشتهام Ùˆ در همينجا لازم ميدانم مراتب سپاس خود را از مارك براي Ø·Ø±Ø Ù‡ÙˆØ´Ù…Ù†Ø¯Ø§Ù†Ù‡ Ùˆ رقابتي او اعلام كنم كه باعث شد تلاشهاي بازاريابي ما در آنجا نسبت به سايرين بيشتر به چشم آيد Ùˆ ما را به هدÙمان نزديك كند."
مارك گوبه، چگونه توانسته بود اعتماد سرجيو زيمن تندخو، بداخلاق Ùˆ شورشي را به دست آورد؟ پاسخ اين پرسش را بايد در برندينگ عاطÙÙŠØŒ يعني همين كتابي كه در دست داريد، جستجو كنيد. با وجود اين، به اختصار برخي از دلايل در پي آمده است.
مارك چگونه اعتماد Ø¢Ùريد؟
مارك گوبه، سرجيو زيمن را از ميان كارخانههاي توليد، كاميونهاي پخش Ùˆ توزيع، كاركنان بازاريابي Ùˆ Ùروش كه در Øال رÙتوآمد براي نظارت هرچه بيشتر Ùˆ بهتر توزيع يك Ù…Øصول جهاني بود، بيرون آورد Ùˆ به جشنوارههاي مد لباس در پاريس برد، به گالريهاي نقاشي برد، نزد طراØان جهان برد تا آنها دربارهي رنگ، شكل، Ùˆ Ùرم، نقطهنظراتشان را بگويند.
با اين روش، مارك گوبه به يكباره پهنهي عظيمي روبهروي ديدگان سرجيو زيمن ميگشايد Ùˆ به موازات اين دگرگوني وسيع در آرا Ùˆ اÙكار زيمن، اطمينان خاطر ميدهد كه ميتوان آن ديدگاههاي هنري را در "Ùروش" به كار گرÙت.
از اين پس، گوبه در مقام مديرعامل شركت ديسگرايپس گوبه كه اكنون به نام برند ايميج شناخته شده است، براي سرجيو زيمن معرÙÙŠ ميشود. به سادهترين عبارت، مارك گوبه اين اطمينان خاطر را با مجموعه Ùعاليتهاي قبلي Ùˆ در Øال اجرايش براي زيمن Ùراهم ميكند كه تمامي آنچه از جشنوارههاي هنري، Ùˆ گالريهاي نقاشي در جريان است، يعني اثرگذاري عميق بر قلب Ùˆ Ø±ÙˆØ Ù…Ø±Ø¯Ù…ØŒ قابل اجرا براي كالا Ùˆ Ù…Øصولات نيز هست. كاÙÙŠ است اين ديدگاهها را در طراØÙŠ تمام ابعاد سازمان به گونهاي به كار گرÙت كه انسانها را برانگيزد با اشتياق، به كالا يا Ù…Øصولي گرايش يابند Ùˆ براي خريد آن، اقدام كنند.
گوبه، مديرعامل اموشنال برندينگ، مؤسسه Ùˆ اتاق Ùكر مشاوره در نيويورك است كه اطلاعات مورد نياز براي تجربيات آنلاين را Ùراهم ميكند. ميهمان ويژهي دانشگاههاي جهاني نظير كلمبيا، مؤسسهي تكنولوژي Ù…Ùد (اÙآيتي)ØŒ دانشگاه بوستون، Ùˆ... است. مشتريان بزرگي نظير موتورولا، پراكتراندگمبل، سامسونگ، جنرالموتورز، پژو، جيپيسي كانادا، Ùˆ مرك دارد كه پروژههاي خود را به او واگذار ميكنند، از او دربارهي "برندينگ عاطÙÙŠ" ميپرسند تا كسبوكارشان را رونق بخشند.
چنين سوابقي هر شخص تندخو، بداخلاق، Ùˆ شورشي نظير سرجيو زيمن را آرام خواهد كرد كه پروژههاي برندسازي Ùˆ تبليغاتش را به گوبه Ùˆ ديدگاهها Ùˆ تكنيكهاي گوبه واگذار كند كه به "برندينگ عاطÙÙŠ" معرو٠است.
مارك گوبه چگونه به برندسازي عاطÙÙŠ دست ياÙت؟
مارك گوبه، سخنران، نويسنده، طراØØŒ Ùˆ Ùيلمسازي است كه توانست از دنياي هنر به دنياي Ùروش پلي استوار سازد به نام "برندينگ عاطÙÙŠ."
به Ú¯Ùتهي گوبه، ژنرالهاي صنعت امروزه بر اين باورند كه "برندينگ عاطÙÙŠ" تنها راه رسيدن به موÙقيت است. آنها Øتي Øاضرند پولهاي هنگÙتي را خرج روشهاي گران Ùˆ پرهزينهي امروز در بازاريابي كنند تا به اين وسيله به اØساسات مردم پي ببرند - صÙØهي 369 همين كتاب (برندينگ عاطÙÛŒ).
به نظرم دلايل Ùراواني براي موÙقيت "برندينگ عاطÙÙŠ" وجود دارد از جمله زندگي مارك گوبه، بويژه در ايام كودكي Ùرصت مغتنمي براي او پديد آورده است كه از نزديك با "مردم"ØŒ "مذاكره"ØŒ "Ùروش" سروكار داشته باشد. اين دستاوردهاي كمنظير به همراه پردازش Ùوقالعادهي مارك گوبه در طراØÙŠ Ùˆ Ùيلمسازي، اين امكان را براي او مهيا كردهاند كه با خلاقيتي كمنظير به اساس Ùˆ بنيان برندينگ عاطÙÙŠ دست يابد كه آن شناخت مردم، Ùˆ شناخت مصرÙكننده است.
پدربزرگ Ùˆ مادربزرگ مارك گوبه هر دو در روستايي كوچك در غرب Ùرانسه زندگي ميكردند. خردهÙروشي لباس داشتند Ùˆ از اين طريق امرار معاش ميكردند. به تناسب امكانات همان روستا، ايدههاي كوچكي را نيز اجرا كردند نظير Ùروشگاه بقالي، مواد غذايي، رستوران، بهگونهايكه اÙراد بتوانند در Ùضايي مناسب با همديگر ديداري تازه كنند، از خوراكيها Ùˆ نوشيدنيهاي مناسب استÙاده كنند، در Ù…Øيطي دنج، اوقات Ùراغت بگذرانند Ùˆ سÙارش لباس خود را بدهند.
بعدها پدر Ùˆ مادر مارك گوبه وارد كسبوكار رستورانداري ميشوند، اما همان راه Ùˆ رسم پدر بزرگ Ùˆ مادر بزرگ را در پيش ميگيرند Ùˆ گوبه از خردسالي Ùˆ از نزديك بعضي از مذاكرات كاري پدر Ùˆ مادرش را با دوستان، اعضاي Ùاميل بر سر ميز شام شاهد Ùˆ ناظر است Ùˆ درسهاي خوبي ميآموزد؛ البته در كودكي برايش كممعنا است Ùˆ به مرور در بزرگسالي آنچه را آموخته به كار ميبرد Ùˆ خود را مرهون اين تجربيات Ùˆ يادگيري ارزشمند ميداند.
پيشÙرض بنيادين برندينگ عاطÙÙŠØŒ خوشامدگوييها، هشدارهاي گوبه
مارك گوبه براي "برندينگ عاطÙÙŠ" پيشÙرضي قائل است كه بخوبي اين Ù…Ùهوم را در ژرÙا ØªØ´Ø±ÙŠØ Ù…ÙŠÙƒÙ†Ø¯:
"مردم ميگويند از تبليغاتي كه مدام جلوي صورتشان رژه ميروند، به تنگ آمدهاند. مردم ميخواهند تبليغات به كارشان بيايد Ùˆ باري از دوششان بردارد. بازاريابي به رشتهاي براي ØÙ„ Ùˆ Ùصل مشكلات مردم تبديل خواهد شد. اين موضوع كاملاً متناسب Ùˆ سازگار با پيشÙرض برندينگ عاطÙÙŠ است. اين رشته در سايهي شناخت واقعي مصرÙكنندگان، پي بردن به چيزهايي كه واقعاً در نظر آنها مهم است Ùˆ نشان دادن اينكه ما هم اØساس آنها را داريم، هر كاري از عهدهاش ساخته است انجام ميدهد Ùˆ براي هر مسأله، راهØلي در آستين خواهد داشت."
با همين عبارات، بخوبي ميتوان درياÙت تا Ú†Ù‡ Øد دستيابي به "برندينگ عاطÙÙŠ" مستلزم شكيبايي Ùˆ دانايي است. چرا كه:
1- بپذيريم تبليغات با همهي تكنيكها Ùˆ ترÙندها Ùˆ تكنولوژيهاي معجزهآساي امروز، همچنان در تنگناي "مقبوليت" قرار دارد.
2- شناخت واقعي مصرÙكنندگان راه ورود براي مقبوليت است، اما دستيابي به آن Ùوقالعاده دشوار است، Ùˆ در Ù„Øظهها، ثانيهها، اين شناخت تغيير مييابد؛ چون "مردم" با اÙكار، ادراك، Ùرهنگها، سليقهها، تØت تأثير رسانههاي سنتي Ùˆ رسانههاي نوين، انگيزهها Ùˆ تصميمهاي متÙاوتي خواهند داشت. با اين همه، گاه رÙتار آنها در كسري از ثانيه تغيير مييابد. شركتهايي كه نتوانند اين ظرائ٠را تشخيص دهند، به يكباره از تصميم "مردم" Ùˆ "رÙتار مصرÙكننده" متعجب Ùˆ انگشت بر دهان خواهند ماند.
با وجود اين همه ظرائÙØŒ مارك گوبه ورود به برندينگ عاطÙÙŠ را خوشامد ميگويد. آنجا كه در صÙØهي 31 به همراه خوشامدگويي، پايهها Ùˆ مؤلÙههاي اساسي را براي ورود به دنياي برندينگ عاطÙÙŠ برميشمارد:
"ورود شما را به دنياي برندينگ عاطÙÙŠ خوشامد ميگوييم كه با مؤلÙههايي همچون مردمشناسي، تخيل، تصورات ذهني، تجربههاي Øسي Ùˆ رويكرد توأم با بينش در قبال تغيير همراه است."
هشدار مارك گوبه از آن رو شنيدني است كه برخي موضوع را ساده ميپندارند Ùˆ به خيال خود ميانديشند كه دسترسي به "برندينگ عاطÙÙŠ"ØŒ به سهولت Ùˆ در كوتاهمدت شدني است. هشدار جدّي مارك گوبه را در صÙØات پاياني (صÙØهي 368) ميخوانيد كه آورده است:
"اگرچه هد٠از تهيهي اين كتاب به مشاركت گذاشتن تجربياتم در زمينهي برندسازي بوده است Ùˆ ميتوان آن را راهي مطمئن براي دستيابي به «Ø¨Ø±Ù†Ø¯ وعده داده شده» قلمداد كرد، با اين Øال از اين تئوري هم Øمايت ميكند كه معتقد است برندسازي به روش عاطÙÙŠ كار هر كسي نيست. متأسÙانه برندينگ عاطÙÙŠ آنچنان سر زبانها اÙتاده است كه تا Øدي از معناي اصلي خود Ùاصله گرÙته است. تقريباً همه چيز Ùˆ همه كس ميخواهند يكشبه يك برند عاطÙÙŠ شوند، يكشبه Ù…Øيطهايي شوند كه Ùضاي عاطÙÙŠ موجهي دارند، يا يكشبه به مؤسسه يا اجتماعي مبدل شوند كه از ديدگاه برندينگ، بهطور عاطÙÙŠ ارتباط برقرار ميكند."
كتاب مارك گوبه (همين كتابي كه در دست داريد) پر از هشدارها و خوشامدگوييها است. اما آنچه ديدگاه او را از ساير ديدگاههاي برندسازي متمايز ميكند، اهميت زيادي است كه گوبه براي رسانههاي اجتماعي نوين قائل است. آنجا كه مينويسد:
"من مطمئن نيستم كه آيا ميتوان توئيتر را نمونهي بهروز Ùˆ مجسمي از سنت يونان در زمينهي برندسازي قلمداد كرد يا نه، اما همينقدر ميدانم كه اگر شركتها خود را با خدمت بد Ùˆ ضعي٠به جامعه بشناسانند، ميليونها Ù†Ùر در توئيتر كه پاسخ هر مسألهاي را بهتر از كاركنان Ùˆ مراكز تلÙÙ† آنها ميدانند، بهسرعت طشت رسوايي آنها را به زمين خواهند زد Ùˆ (اين شركتها) امكان سوار شدن بر قايق بزرگ را از دست خواهند داد."
مارك گوبه در اين عبارت از سنت يونان ميگويد؛ پيشنهاد ميكنم براي درك هرچه بيشتر برندسازي عاطÙÙŠ در صÙØهي 33 به تيتر "از روميها بياموزيد Ùˆ مانند آتنيها Ùكر كنيد" مراجعه كنيد.
در اين مقدمهي زيبا، قدرت امپراتوري روم را از آن٠پاپيروس يا Ùرهنگ مكتوب ميداند، Ùˆ قدرت يونان را از آن٠Ùرهنگ Ø´Ùاهي ميداند كه ÙيلسوÙان Ùˆ سخنرانان آن را بسط Ùˆ گسترش دادند.
با اين ديدگاه Ùوقالعاده جديد، گوبه در عمل خط بطلاني ميكشد بر كسبوكارهايي كه سنتي هستند، تبليغاتي كه سنتي هستند، Ùˆ بازاريابهايي كه سنتي هستند. ظاهراً همين ديدگاه درخشان مارك گوبه بود كه سرجيو زيمن را به وجد آورد تا دو كتاب منتشر سازد:
1- كتاب "پايان عصر بازاريابي سنتي"؛ مترجم سينا قربانلو، انتشارات مبلغان.
2- كتاب "تبليغاتي كه ما ميشناسيم به آخر خط رسيده است"؛ مترجم منيژه بهزاد (شيخجوادي)، انتشارات سيته.
گوبه بر اين باور است كه Ùرهنگ Ø´Ùاهي جديد به سردمداري وب را شايد بتوان پايان سرمايهداري به شكلي كه ما آن را ميشناسيم Ùˆ پاياني بر تجارت Ùˆ كسبوكار به شكلي كه در گذشته آن را تجربه كردهايم، قلمداد كرد. با اين رويكرد، به يكباره Ùرماني قاطع اما سنجيده براي شركتهاي امروز صادر ميكند كه بدون در نظر گرÙتن رسانهي اجتماعي، Øذ٠شدهاند. گوبه در صÙØهي 37 Ùˆ 38 مينويسد:
"سامانهي وب كه امــروزه بهصورت موهبتـــي بزرگ بـراي چندمليتــيها Ùˆ كسبوكارهاي Ùعال در مناطق جغراÙيايي وسيع درآمده است، شايد انقلابهاي متÙاوتي نسبت به گذشته همچون بازگشت به مدل يونان، دموكراسي مصرÙكننده Ùˆ پايان انØصارات را هد٠قرار داده باشد. برندهايي كه قصد دارند خود را با تØولات جديد انطباق دهند، به اÙراد روشنضمير Ùˆ آموزشديده براي كار كردن مطابق سنت يونان Ùˆ متص٠به خلاقيت نياز دارند."
"معماران، طراØان، مهندسان، Ùˆ عالماني كه هركدام در رشتهي خود منشأ اختراعات Ùˆ ابتكارات جديدند، پژوهشگراني كه همواره در وادي نوآوري سير ميكنند Ùˆ ÙيلسوÙاني كه قادرند در مورد عواط٠و اØساسات انسانها سخن بگويند. آنها كه ميدانند چگونه به زبان جديدي كه در آن كدهاي Ùناوري به كار رÙته است، صØبت كنند، به زبان آينده سخن ميگويند، بويژه زماني كه اين زبان را در جهت خدمت بيشتر به مردم به كار ميبرند. هنرمنداني كه با دانش Ùˆ معلومات خاص خود در الهام بخشيدن Ùˆ ايجاد شور Ùˆ شوق در ما Øقيقت وجوديمان را به چالش ميكشند Ùˆ ما را از منطقهي امني كه براي خود ساختهايم خارج ميكنند، پيشقراولان سبك جديد كسبوكار خواهند بود Ùˆ من توصيهام به شركتها آن است كه شرايط را براي ورود اينگونه اÙراد به سازمان خود مهيا كنند."
ساختار كتاب برندينگ عاطÙÙŠ
برندينگ عاطÙÙŠ مارك گوبه، يك اثر داستاني Ùˆ روايي است. در اين كتاب كه با نثر روان مترجم، خليل جعÙرپيشه نيز همراه است، شما با مجموعهاي از موضوعات برندينگ آشنا خواهيد شد كه گرانيگاه آن رÙتار مصرÙكننده است.
نسل بيبيبومر، نسل اكسل، و نسل واي
گوبه با تيزبيني در همان Ùصلهاي نخست از سه طبقهبندي يا سه نسل جمعيتي نام ميبرد كه عبارتند از بيبيبومرها، نسل ايكس، Ùˆ نسل واي در امريكا. پيشنهاد ميكنم Øتماً Ùصل اول را بخوانيد كه گاه مشابهتهايي با ريختشناسي جمعيت ايران در آن پيدا خواهيد كرد.
بيبيبومرها، تقريباً 60 سال دارند، نسل ايكس يا نسل اكسل Øدود 45 سال، Ùˆ نسل واي تقريباً 29 سالهاند. به طور كاملاً تÙكيكشده، ويژگيهاي هر نسل را برميشمارد Ùˆ براي شركتها توصيههاي كاملاً خاص Ùˆ سÙارشي دارد كه براي ساخت كالا يا Ù…Øصول، زمان ورود به بازار، تبليغات Ùˆ برندسازي آن كالا Ùˆ Ù…Øصول بايد Ú†Ù‡ اقداماتي را در نظر بگيرند.
آنچه از باب مشابهتها عنوان شد، براي مثال به نسل ايكس يا نسل اكسل نگاه كنيد كه در صÙØات 57 تا 58 ميخوانيد:
"اين گــروه بهســــرعت جذب بازار شــــدهاند Ùˆ در آن چشمگــــيرترين Ùˆ هيجانانگيزترين تغييرات را به اجرا گذاشتهاند. آنها پرواز امنيت شغلي Ùˆ ÙˆÙاداري به سازمان از پنجرهي دنياي سازماني را در جريان اخراجهاي دههي 1990 لمس كردهاند، در نتيجه امكان آنكه هر وقت شغل بهتري به ايشان پيشنهاد شود Ù…ØÙ„ كار خود را ترك كنند، وجود دارد. آنها تمايلي ندارند تا زندگي شخصي خود را قرباني تØولات سازماني كنند."
دربارهي نسل واي در صÙØهي 62 Ùˆ 63 ميخوانيد: چند وظيÙÙ‡ را همزمان انجام ميدهند. براي آنها غيرمعمول نيست اگر به اينترنت وصل شوند Ùˆ همزمان با تلÙÙ† صØبت كنند، تلويزيون تماشا كنند Ùˆ به آيپد خود هم گوش بدهند. اين نسل در عصر ايجاز پرورش ياÙته است.
نقش زنان در اقتصاد امروز، Ùراتر از بازار هند Ùˆ چين
ساير موضوعاتي كه اين كتاب با نكتهسنجيهاي Ùراوان به سراغ آن رÙته است، نقش رو به گسترش زنان بهعنوان خريدار است.
گوبه براي آنكه نقش تأثيرگذار Ùˆ رو به اÙزايش زنان را براي خريد كاملاً جا بيندازد، از جملهي وودي آلن، سينماگر جهاني در Ùيلمي ميگويد. آنجا كه وقتي پسرش از او ميپرسد در خانهي ما رئيس كيست، تو يا مامان؟ او در پاسخ ميگويد: "رئيس منم، مادرت Ùقط تصميمگير است." Ùˆ در صÙØهي بعدي Ùصل سوم ميخوانيم كه: زنان بهعنوان يك بازار، Ùرصت به مراتب بزرگتري را از تركيب Ùرصتهاي مورد ارائه توسط هند Ùˆ چين به نمايش ميگذارند.
شناختهايي كه مارك گوبه در اين Ùصل ميدهد، در Ùصلهاي بعدي كتاب رمزگشايي ميشود. آنجا كه در Ùصل ششم به Ùروشگاههاي بزرگ خردهÙروشي ميرسيم، گوبه مينويسد:
"اين يك واقعيت شناختهشده است كه اگر مردها قادر باشند جايي را براي نشستن در داخل Ùروشگاه پيدا كنند، زنان همراه آنان براي مدت طولانيتري به خريد خود ادامه خواهند داد (البته اين واقعيت نيز شناخته شده است كه هرچه مصرÙكنندگان اوقات بيشتري را در داخل Ùروشگاه سپري كنند، خريد بيشتري نيز خواهند كرد.) آيا اگر شوهر گريزپاي يك خانم نه تنها بتواند بر روي يك صندلي راØت بنشيند بلكه، يك نوشيدني خنك هم به او داده شود، وقت Ùˆ پول بيشتري را صر٠آن Ùروشگاه نخواهد كرد؟"
بخشهايي از اين كتاب خواندني به نقش جديد تبليغات اشاره دارد، آن هم در شرايطي كه مردم از تلويزيون دور شدهاند Ùˆ بيشترين وقت خود را با لپتاپ Ùˆ تلÙÙ† همراه ميگذرانند. همچنين بخشهاي خاصي از كتاب Ùˆ همچنين Ùصول متنوع آن از نقش رسانههاي اجتماعي ميگويند كه Ùرهنگ سازماني را بشدت تØت تأثير قرار ميدهند.
آنچه كتاب مارك گوبه را از ساير كتابها در Øوزهي رÙتار مصرÙكننده Ùˆ برندسازي كاملاً متمايز ميكند، آن است كه گوبه بهعنوان يك Ø·Ø±Ø§Ø Ùˆ Ùيلمساز كوشيده است كه موضوعات را بدون پيرايه، اما در قالبي چشمنواز، Ùˆ عيني Ùˆ گاه سكانسي از يك Ùيلم، Ùˆ گاه اپيزوديك پيش روي خوانندگان قرار دهد.
توصيه ميكنم علاقهمنداني كه تمايل دارند در Øوزهي "رÙتار مصرÙكننده" Ùˆ "برند" در تداوم اين كتاب "برندينگ عاطÙÙŠ" آثاري را مطالعه كنند يا ببينند، هم ميتوانند كتاب، Ùˆ هم Ùيلمهايي از بزرگان بازاريابي جهان را از كتابÙروشي انتشارات بازاريابي خريداري كنند. برخي از اين كتابها عبارتند از:
1- كسبوكار نامهاي تجاري"ØŒ جان ميلر/ ديويد مور؛ مترجمان: عطيه بطØايي، پرويز درگي
2- "بازاريابي Øسي"ØŒ شاز اسميلانسكي؛ مترجمان: پرويز درگي، Ù…Øمد سالاري
3- "Øس برند"ØŒ مارتين ليندستروم؛ مترجمان: مريم عبدلي، زهرا ملازاده اردكلو (زيرنظر دكتر بهرام خيري
4- "رÙتار مصرÙكننده"ØŒ مايكل آر. سولومون، مترجم: دكتر كامبيز Øيدرزاده
بزرگان بازاريابي در دانشگاه هاروارد، ديدگاههاي خود را ساده Ùˆ روان در قالب Ùيلمهايي ØªØ´Ø±ÙŠØ ÙƒØ±Ø¯Ù‡Ø§Ù†Ø¯. Ú¯Ùتوگوها به زبان انگليسي است، اما با ترجمه Ùˆ زيرنويس Ùارسي تهيه Ùˆ تكثير شده است.
برخي از اين Ùيلمها عبارتند از:
1- رÙتار مصرÙكننده (مايكل آر. سولومون)
2- روانشناسي مصرÙكننده در دوران ركود (جان كوئلچ)
3- ايجاد كسبوكار مشتريمدار (رانجي گولاتي)
4- خواندن ذهن مشتري (جرالد زالتمن)
5- چگونه برند جهاني موÙقي داشته باشيم (روهيت دشپاندی)
6- آيندهي تبليغات - پرورش نبوغ بازاريابي (پيتر Ùيسک)
7- چگونه عامل تغيير در رسانههاي اجتماعي باشيم (جاش برنوÙ)
در پايان شايسته است از مترجم اين اثر، جناب آقاي خليل جعÙرپيشه قدرداني شود كه با انتشار اين كتاب، راهي تازه براي مديران ايراني Ùˆ صاØبنظران بازاريابي گشودند. ترديدي نيست كه كتابهاي ديگر مارك گوبه آموختنيهاي Ùراواني دارد Ùˆ چشمانتظار همت مترجماني هستيم كه با اشتياق، دانش Ùˆ تجربهي ارزندهاي را به جامعهي ايراني تØويل دهند.
همكارانم اØمد آخوندي Ùˆ Ù…Øسن جاويدمؤيد هم در نقش ويراستار اين اثر، Ùˆ هم در ارتباطات متقابلي كه با مترجم داشتند، مساعي خويش را به كار بردند تا نخستين اثر مارك گوبه براي خوانندگان رغبتبرانگيز باشد.